Zoet water naar West-Nederland om verzilting te voorkomen

We hebben te maken met droogte in West-Nederland. De afgelopen maanden is er erg weinig regen gevallen. Ook voert de Rijn minder zoet water aan. De regen die voorspeld wordt, is niet genoeg om het tekort aan te vullen. Om ervoor te zorgen dat er voldoende zoet water West-Nederland binnenkomt en om verzilting tegen te gaan, wordt op 3 juli 2025 de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) aangezet.

Door inzet van de zogeheten Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) en de Doorvoer Krimpenerwaard (DKW) wordt zoet water uit de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal gehaald. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en Hoogheemraadschap Schieland Krimpenerwaard (HHSK) zorgen voor transport van het water richting het gebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland. De Doorvoer Krimpenerwaard (DKW) is al in werking. Op donderdag 3 juli is ook de KWA aangezet. Hoogheemraad Bert de Groot (HDSR): “Door de klimaatverandering krijgen we steeds vaker met steeds extremere weersomstandigheden te maken. We breken dit jaar alle droogterecords en dus moeten we alles uit de kast halen om de schade te beperken. Tot nu toe lijkt dat nog te lukken.”

Vaker en langer droog in Nederland
Klimaatverandering leidt tot hogere temperaturen, versnelde zeespiegelstijging en veranderende neerslagpatronen. Daardoor komen veel drogere en nattere perioden en andere vormen van weersextremen vaker voor in Nederland. Vooral de weersextremen nemen toe. Klimaatverandering gaat sneller dan we dachten en de gevolgen worden steeds zichtbaarder. Ook de waterschappen ervaren de gevolgen van klimaatverandering. Vier van de afgelopen vijf jaren waren (extreem) droog. We moeten hier goed op voorbereid zijn: niet alleen als waterschap, maar alle overheden, inwoners en bedrijven. De KWA is een van de maatregelen die de waterschappen en Rijkswaterstaat kunnen inzetten.

Inzet KWA om verzilting tegen te gaan
Hoogheemraad Aad Straathof (Rijnland): “De KWA kan in totaal zorgen voor een aanvoer van 15 m3 per seconde. Er wordt voorzichtig opgestart, eerst met 8m3 per seconde. Al naar gelang de droogte zich ontwikkelt wordt het opgevoerd. Via de DKW wordt er 1,5m3 per seconde naar het gebied van Rijnland aangevoerd. Dit water wordt gebruikt om het water op peil en zoet te houden.”  

Hinder voor de scheepvaart
Het aanzetten van de KWA levert hinder op voor de scheepvaart. Op www.vaarweginformatie.nl staat de meest actuele informatie. Scheepvaart wordt geadviseerd deze website goed in de gaten te houden voor eventuele wijzigingen.

De aanvoer van extra zoet water zorgt voor stroming en hogere waterstanden en dus lagere doorvaarthoogten bij bruggen. Hierdoor is het nodig om een vaarverbod uit te vaardigen en de scheepvaart op bepaalde routes te stremmen. Daarom heeft De Stichtse Rijnlanden vanaf donderdag 3 juli 07.00 uur tot nader order een vaarverbod ingesteld op de Leidsche Rijn, vanaf de Haanwijkersluis in Harmelen tot aan het Amsterdam-Rijnkanaal in Utrecht. Ter hoogte van gemaal de Aanvoerder worden de speciale deuren van de keersluis in de Leidsche Rijn gesloten. Scheepvaartverkeer op de Oude Rijn (tussen Woerden en Bodegraven), Grecht, Dubbele Wiericke, Montfoortse Vaart, Korte en Lange Linschoten, Kromwijkerwetering en Jaap Bijzerwetering moet rekening houden met tijdelijk hogere waterstanden (en dus met lagere doorvaarthoogten en soms hogere stroomsnelheden). De Haanwijkersluis in Harmelen is geheel gestremd. Bij de sluis in Bodegraven wordt vooralsnog gewoon geschut. Vanwege de verhoogde stroomsnelheid raadt De Stichtse Rijnlanden mensen zeer sterk af om te zwemmen bij de Haanwijkersluis.

Om zo min mogelijk zout water binnen te laten, neemt ook Rijnland aanvullende maatregelen. De Kolksluis Spaarndam vanaf vrijdag 4 juli gestremd, deze is normaal alleen in het weekend in gebruik. De recreatievaart kan gebruikmaken van de Grote sluis Spaarndam. Voor de Grote sluis Spaarndam gelden wel beperkingen voor de recreatievaart. De beroepsvaart wordt vanaf vrijdagochtend 4 juli geschut op aanbod, de recreatievaart kan mee met de beroepsvaart. Dit zorgt voor langere wachttijden voor de recreatievaart. We schutten maximaal drie keer extra per dag voor de recreatievaart. Deze schuttingen zijn afgestemd op de bedientijden van brug A9.

Over de KWA
De KWA is een stelsel van stuwen, watergangen en gemalen dat in tijden van watertekort zoetwater aanvoert vanuit de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal; twee inlaatpunten waarop de zee geen invloed heeft. De waterschappen De Stichtse Rijnlanden, Delfland, Rijnland en Schieland en de Krimpenerwaard en RWS Midden-Nederland realiseren samen de KWA. Rijkswaterstaat regelt de verdeling van water over Nederland en stelt het water beschikbaar voor de KWA.